Φυσικές Καλονές - Αξιοθέατα
Στο μέσον ακριβώς του χωριού βρίσκεται να ρέει τα κρύα της νερά η κεντρική βρύση, που δροσίζει ακόμη και σήμερα τους κατοίκους του χωριού, αλλά και τους όποιους περαστικούς. Παλαιότερα χρησιμοποιούσαν τις γούρνες της, ως φυσικό ψυγείο, στις οποίες τα γύρω μαγαζιά έβαζαν τα αναψυκτικά τους, για να τα διατηρούν δροσερά. Το άφθονο νερό της δε χάνεται, αλλά μαζεύεται με αυλάκι και διοχετεύεται σε δυο υδατοδεξαμενές και το χρησιμοποιούν να ποτίζουν τα περιβόλια τους οι κάτοικοι. Υπάρχει και βοηθητικός χώρος στη βρύση, το λεγόμενο πλυσταριό, όπου εξυπηρετούσε τις νοικοκυρές, για να πλένουν τα ρούχα της οικογένειάς τους και να κάνουν τη σχετική μπουγάδα.
Δίπλα ακριβώς από τη βρύση ο παχιός σκιανιός του γέρου πλατάνου δροσίζει με τη σειρά του τον κάθε επισκέπτη του χωριού, τον ξεκουράζει αυτόματα και τον κάνει να ξεχνά την όποια κούρασή του. Ιδιαίτερα δε σε καύσωνες του καλοκαιριού είναι σπάνιο σημείο ανεύρεσης, λίγης δροσιάς.
Η κορυφή του Ξηρού όρους γι’ αυτούς που επιθυμούν να περπατήσουν, η θέα είναι εξαιρετική προς όλες τις κατευθύνσεις, όταν ο καιρός είναι καλός. Στην κορυφή του βουνού θα συναντήσουν και το πετρόχτιστο εκκλησάκι του Χριστού. Οι πλαγιές του βουνού γίνονται τόσο πολυσύχναστες από τους κυνηγούς την κυνηγετική περίοδο, που πολλές φορές δίδουν την εντύπωση πως διεξάγονται μάχες.
Πιο κοντινή κορυφή είναι του Αγίου Γεωργίου που μπορεί κάποιος να φθάσει είτε με τα πόδια, είτε με αυτοκίνητο. Βέβαια όταν ο καιρός είναι καλός, η θέα είναι μαγευτική. Βλέπει κανείς τα χωριά της Μέσα Γυαλιάς αλλά και το Λιβυκό Πέλαγος μέχρι τη Γαύδο και τα Παξιμάδια. Κάτω από τις απόκρημνες χαράδρες του βράχου, υπάρχει μια αστείρευτη πηγή νερού, που δροσίζει όποιον την επισκεφθεί.
Υπάρχει βέβαια πιο κάτω και η παραλία, το Δρυμισκιανό Αμμούδι, που ίσως με κάποιες βουτιές στη θάλασσα να δροσίζονται κάποιοι καλύτερα. Η περιοχή έχει αναπτυχθεί τουριστικά και διαθέτει ταβέρνες και υπνοδωμάτια για όσους σκέπτονται να μείνουν για περισσότερες μέρες δροσιάς. Δίπλα ακριβώς από το Αμμούδι και με δρομάκι κατάλληλα διαμορφωμένο μπορεί κανείς να επισκεφθεί τη Λίμνη του Πρέβελη, ένα ίσως από τα καλύτερα τοπία του νησιού. Το αντίκρισμα του Μεγάλου ποταμού και του Φοινικόδασους, δημιουργούν την εντύπωση ότι πρόκειται για περιβάλλον εξωτικό.
Παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού επισκέπτονταν την παραπάνω περιοχή ανά παρέες, για να απολαύσουν τη θάλασσα και να πιούν και τη « βλυχάδα», που ήταν το πιο αγνό παραδοσιακό φυσικό καθαρτικό.
Δεν ήταν μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες απολαυστικό το χωριό, αλλά και την περίοδο του χειμώνα ,που ήταν εξ ίσου ήπιος και ευχάριστος. Τρανή απόδειξη ήταν οι επισκέψεις των κτηνοτρόφων από τα γύρω χωριά που νοίκιαζαν αρκετές εκτάσεις από τους κατοίκους του χωριού, προκειμένου να ξεχειμωνιάσουν τα κοπάδια τους.
Αυτές τις σπάνιες εικόνες είχε το χωριό μέχρι τις 21 Αυγούστου 2008. Όμως σε μια μέρα άλλαξαν όλα και καταστράφηκαν οι κόποι εκατοντάδων ετών των κατοίκων. ΄Εμειναν μόνο τα σπίτια τους όρθια για να βλέπουν και αυτά το αποτέλεσμα της απίστευτης καταστροφής από την πυρκαγιά. ΄Εμεινε επίσης όρθιος και ο γέρο πλάτανος που τα κλαδιά του άρχισαν να μαυρίζουν τόσο από την ηλικία του, όσο και από το μαρασμό του για το θέαμα που αντικρίζουν. Εάν μπορούσε να μιλήσει θα μας έλεγε ότι θα προτιμούσε να μην έφθανε ποτέ να αντικρίσει τέτοιο θέαμα. Όλα είναι μαύρα και όλα έγιναν στάχτη. Μπορεί να λέμε ότι η ζωή συνεχίζεται, αλλά τι συνέχεια μπορεί να έχει η ζωή, όταν δεν έχει καμιά οικονομική προοπτική ανάπτυξης; Πώς μπορεί να συντηρηθεί και πώς μπορεί κανείς να ελπίζει σε κάτι καλύτερο; Τι να σοφιστεί να φτιάξει, για να έχει κάποια απόδοση και κάποιο κέρδος; Eίναι μερικά από τα ερωτήματα που θέτει ο καθένας στον εαυτό του και τα συζητά με τους άλλους συγχωριανούς του. Κοινό το συμπέρασμα από όλους ότι στη ζωή τους από δω και πέρα έχουν να αντιμετωπίσουν μια πρωτοφανή φτώχεια, που θα είναι πλήρης ή ανέχεια και πιθανόν και μεγάλη η δυστυχία.
Σταυριανάκης Κων/ντίνος του Βασιλείου
Διευθυντής Γενικού Λυκείου Σπηλίου